Vernieuwde kennistheorie
Kennistheorie ofwel epistemologie vanuit westerse waarneming:
Al sinds de oudheid vragen mensen zich af of zij de werkelijkheid kunnen begrijpen. Overeenkomstig de 'eeuwigdurende' discussie tussen Aristoteles (de waarneming van concrete objecten is de wereld) versus Plato (onze ideeën en concepten vormen onze concrete wereld) is kennis een samenspel tussen waarneming in de 'concrete' wereld en de concepten daarover in onze 'subjectieve wereld'. De twee Griekse filosofen Aristoteles en Plato verschilden van mening of de wereld bestaat doordat wij deze in concepten waarnemen (Plato) of dat de wereld 'slechts' bestaat uit objecten los van de ideeën die wij daarover hebben.
De westerse wetenschap herkend 3 verschillende werelden:
Als we via Wikipedia zoeken op kennistheorie, dan vinden we drie grote namen, enerzijds Aristoteles en Plato die van mening verschillen of de 'wereld' buiten of in ons bestaat en vervolgens Karl Popper die een verbinding legt tussen menselijke kennis in het algemeen, en van wetenschappelijke kennis in het bijzonder. In zijn boek Objective Knowledge (1972) heeft Karl Popper een brug geslagen tussen deze twee zienswijzen door te stellen dat er eigenlijk drie verschillende werelden zijn die los van elkaar te scheiden zijn.
De eerste wereld is die van de materiële dingen, en hierbij hoort van alles waar de natuurwetenschappen zich mee bezig houden. Deze wereld wordt meestal als de "echte", objectieve buiten-wereld gezien. Ieder mens maakt, als lichaam, deel uit van en leeft in een deel van deze wereld.
De tweede wereld is die van de ervaringen emoties en gedachten; de binnenwereld van alles wat subjectief is. Deze wereld bestaat eigenlijk net zo echt als de buitenwereld; mensen kunnen net zo min negeren dat ze ervaren en voelen en denken als dat ze handen hebben of in een huis wonen. Ook hier geldt dat ieder mens in een deel van deze wereld leeft.
De derde wereld is die van de concepten en abstracties: de wereld van de theorie.
Er bestaat dus feitelijk geen tegenstelling?
Het is met name deze laatste wereld van theorie, waarin wetenschap en geloof elkaar ontmoeten. Zoals de Dalai Lama schreef in zijn boek 'Het universum in een enkel atoom: Waar wetenschap en spiritualiteit elkaar raken', werd hij gewaarschuwd om zich in te laten met de Westerse wetenschap omdat deze zijn geloof en theorie over de wereld zou proberen af te pakken, waarop de Dalai Lama stelde: Mocht de wetenschappelijke analyse onomstotelijk aantonen dat het boeddhisme het met bepaalde uitspraken bij het verkeerde eind heeft, dan moeten we de bevindingen van de wetenschap aanvaarden en die beweringen opgeven. Vanuit deze zienswijze bestaat er geen tegenstelling tussen wetenschap en de opvattingen over de wereld.
Kennistheorie ofwel epistemologie vanuit een oosterse waarneming:
Historisch gezien is er niets mis met deze zienswijze en moeten we ook erkennen dat deze wetenschappelijke invalshoek ons veel positiefs heeft gebracht. Echter het is alleen maar kennis vanuit een westerse waarneming waarbij de echte menselijke aspecten buiten alle proefopstellingen zijn gelaten. Echter door te denken vanuit verschillende perspectieven bestaan er diverse interpretaties over de werkelijkheid en bestaat er dus nimmer één werkelijkheid. De hoofdreden om de menselijke variabelen tot een minimum terug te brengen in alle proefopstellingen. Het koppelen van wetenschap en praktijk is een tweede doelstelling van wetenschappelijk onderzoek en moet iets toevoegen aan het menselijk welzijn. De westerse wetenschap is zich 5 tot 6 honderd jaar geleden pas echt gaan ontwikkelen. Maar naast de westerse waarneming bestaat er ook een meer mensgerichte oosterse wijsheid waarvan de oorsprong veel verder teruggaat tot 3 tot 4 duizend jaar geleden. Dat was wel een periode waarin, en dat hebben wij nu ook wetenschappelijk kunnen aantonen, er een hogere beschaving op Aarde geleefd heeft. Door een hogere staat van bewustzijn kregen zij dingen voor elkaar waar wij binnen onze huidige tijdgeest alleen nog maar van kunnen dromen.
We kunnen dus vaststellen dat er een oosterse wijsheid bestaat van waaruit de westerse wetenschap uiteindelijk is voortgekomen. Beide bezitten ze kennistheorie met een enorme database aan informatie waarbij we een onderscheid kunnen maken in de “echte wereld” (oosterse kennistheorie die meer gaat over het bewustzijn en de gevoelservaring van mensen) en de “maakbare wereld” (westerse kennistheorie die meer gaat over technologische ontwikkeling ter ondersteuning van de mens).
Vernieuwende kennistheorie ofwel epistemologie vanuit een oosterse waarneming:
Persoonlijk denk ik dat we de uitspraak van de Dalai Lama moeten bezien vanuit het westerse oogpunt. Met zijn uitspraak stelt hij zich heel nederig en kwetsbaar op in de richting van de westerse wetenschap. Zodra je namelijk het natuurlijke ritme gaat beïnvloeden, en dat heeft de westerse wetenschap gedaan, dan zal je uiteindelijk moeten uitgaan van de wetmatigheden binnen de kunstmatige structuur die de westerse wetenschap hier speciaal voor ontwikkeld heeft. Nu blijkt als je goed kijkt naar de huidige ontwikkelingen dat we kennelijk appels met peren aan het vergelijken zijn en naar alle waarschijnlijkheid niet over dezelfde natuurwetten spreken. Deze samenhang met daarbij de onderlinge verschillen is de Dalia Lama gaan inzien en is daardoor ook beter gaan begrijpen waarom we op dit moment toe zijn aan een vernieuwende kennistheorie die het verleden, het nu en de toekomst aan elkaar moet gaan verbinden.
Vanuit de nieuwe structuur die uit deze vernieuwende kennistheorie voortkomt vinden wij weer de juiste aansluiting tot het natuurlijke ritme en kunnen we als organisatie weer meedrijven op de flow die zo kenmerkend is voor het natuurlijke proces en zo past bij de kernwaardes van ons mens-zijn. De mens zal hierdoor weer authentiek aan zichzelf kunnen worden en vanuit deze kracht zich kunnen ontwikkelen. Op deze wijze kunnen we echt gaan bouwen aan economisch duurzame structuren die alleen vanuit de vernieuwde kennistheorie kunnen ontstaan. En wel op basis van gelijkwaardigheid.
Er bestaat maar 1 wereld:
Het voorbeeld van de 3 werelden typeert onze westerse manier van denken en is er ook direct de oorzaak van dat we nu gevangen zitten in “De Blackbox”! Een illusie omdat er namelijk maar 1 wereld bestaat. De 3 werelden in de beleving van de westerse wetenschap komen dan ook voort uit een gedachte of geloof dat deze 3 werelden daadwerkelijk bestaan en je kennelijk dus 1 wereld zomaar kan negeren alsof deze niet van belang zou zijn voor het menselijk welzijn. Een grote misvatting met wel ver-strekkende gevolgen. De 3 werelden namelijk beïnvloeden elkaar altijd dus is het van groot belang om de processen dan ook vanuit “De Eenheid” te gaan onderzoeken in plaats van 1 of 2 werelden waar we denken vat op te kunnen krijgen. Een onmogelijke opgave omdat in alles een Yin Yang verhouding zit en de een de ander niet kan uitsluiten. De kunst is om er een harmonie model (Tri Yin Yang werkmodel) van te kunnen maken die zowel de oosterse wijsheid als de westerse wetenschap, met het gelijkwaardigheidsprincipe als grondbeginsel, de mensheid kan gaan dienen!
Business Spiritualiteit:
Oosters denken, spiritueel denken, is gericht op het langetermijnvoordeel en kan ons goede handvatten bieden om te komen tot duurzame vernieuwing. Een van de basisprincipes uit de oosterse filosofie, is het vinden van samenhang en balans tussen ogenschijnlijk uitersten: yin en yang. Zonder yin kan er geen yang zijn en zonder yang geen yin. In het westen denken we vooral in uitersten. Het is goed of het is slecht. Het zien van de samenhang tussen deze twee uitersten is voor een westerling moeilijk te bevatten. We zijn ervan overtuigd dat het oosterse denken ons goede handvatten biedt om met beide ogen, yin én yang, te kunnen waarnemen. Zodat we de samenhang der dingen kunnen gaan zien en kunnen komen tot een balans binnen het volledige spectrum van het essentiële niveau. Wij hebben in het westen op dit moment een overschot aan yang. Bewust of onbewust ontstaan door een overmatige aandacht voor rationele argumenten, verdienmodellen en „meer, meer, meer‟. Er is onbalans in het volledige spectrum ontstaan. Tegelijkertijd creëren ze ook onoverbrugbare tegenstellingen en onbalans. De manier om daar uit te komen, is op zoek te gaan naar de noodzakelijke samenhang in plaats van alsmaar uit te blijven gaan van de door onszelf gecreëerde tegenstellingen. Deze methode van aanpak stelt ons in staat elkaar te verbinden vanuit de essentie van de organisatie. De oosterling is altijd op zoek naar die samenhang. Hij ziet in yin en yang geen tegenstelling maar twee uitersten die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Hij blijft met twee ogen kijken en komt daardoor dichter bij de werkelijkheid. In westerse organisaties wordt (vanuit de westerse denkwijze) de yin- en yangbeweging van elkaar losgekoppeld. Dit leidt tot confrontatie met schijnbare tegenstellingen. De kunst is om deze tegenstellingen met elkaar te laten samenwerken tot er een natuurlijk evenwicht is bereikt. Om dit te kunnen bewerkstelligen dient de structuur van en de wijze waarop de organisatie is ingericht in alle facetten te worden bezien of herzien. Het oosten beschouwt de wereld als een samenhangend geheel. Die kun je alleen begrijpen door hem vanuit „en-en‟ te beschouwen, en niet door te proberen hem met of-of te definiëren.
De valkuil van onbalans vermijden;
In het westen zijn we geneigd te denken dat de wereld maakbaar is. Zo benaderen we ook de transformatie van organisaties. We bedenken hoe het moet en zetten dat in procesbeschrijvingen. Dan verwachten we dat iedereen zijn werk ook voortaan zo zal doen. We zijn hoogst verbaasd als dat niet gebeurt. Wij denken dat er dan toch echt iets mis is met de motivatie of de opleiding van de medewerkers en in sommige gevallen ligt het aan een andere cultuur. Vervolgens gaan we dan aan de slag met onze modellen om dat te repareren. Zodra we onze bedrijven gaan inrichten, doen we dat vanuit het mentale bewustzijnsniveau. De realiteit is echter dat de wereld niet vanuit de ratio, vanuit het mentale bewustzijnsniveau maakbaar is. Het bewustzijn is veel breder. Zoals we al eerder schreven: op het essentiële niveau is alles energie, is alles bewustzijn, is alles verbonden. Mensen zijn daar onderdeel van en worden erdoor beïnvloed.
Business Spiritualiteit: Vernieuwende beelden voor economisch duurzame organisaties en ICT.
Door anders kijken, anders denken, anders doen kunnen wij onze leefomgeving positief beïnvloeden! |
